adalet.az header logo
  • Bakı 20°C

Yaddaşlarda qalacaqlar

HİDAYƏT ELVÜSAL
25941 | 2018-10-05 23:14
Deyirik biz qədirbilən xalqıq. Amma bəzən elə insanlara biganəlik göstəririk ki, qədirbilənlikdən əsər-əlamət qalmır. Bəlkə də hər gün şeirlərini oxuduqlarımızı, mahnılarını dinlədiklərimizi, əsərlərinə baxdıqlarımızı bəzən heç tanımırıq da. Tanısaq dag
Ələkbər Tağıyevi kim tanımır? Uzun illər hüquq-mühafizə orqanlarında çalışmış bu istedadlı insanın mahnıları indi də dillər əzbəridir. Elə bir müğənni yoxdur ki, onun bəstələrinə müraciət etməsin.
Təsəvvür edin. Türkiyədə şəhid olmuş əsgərlərin medalyonları ilə bir simvolik ağac "bəzədilər". Və Ələkbər Tağıyevin "Nə gəlməz oldun" mahnısı bütün gün ərzində səsləndi. TV-lərdə nümayiş olundu. Bu gün Rusiya şou-biznesində də o gözəl bəstəkarın mahnılarına rast gəlirik.
Bir zamanlar isə onu heç cür qəbul etmirdilər. "Diplomu yoxdur, bəstəkar deyil" sözləri ilə qarşısını kəsməyə çalışdılar. Amma unutdular ki, "Qarabağ şikəstəsi"nin, "Azərbaycan maralı"nın, "Girdim yarın bağçasına", "Apardı sellər Saranı", "Üç telli durna"... kimi gözəl musiqi nümunələri yaradanların da konservatoriya təhsili, diplomu olmayıb. Azərbaycan musiqisinin mayasını XALQ YARADICILIĞI təşkil edir. Böyük Üzeyir Hacıbəyov da məhz o mənbədən ilham alıb.
İllər ötəcək, amma Ələkbər Tağıyevin mahnıları hər yeni ifada daha da gəncləşəcək, unudulmayacaq. Çünki o mahnılarda xalqın ruhu var.
...ŞAHİD ƏBDÜLKƏRİMOV. On illər boyu dəbdən düşməyən mahnılar müəllifi. "Könül açdım", "Gecələr", "Bala gəlin"... daha neçə-neçə könül oxşayan mahnılar. Təkcə "Gecələr" kifayət edərdi ki, o insan dildən-dilə gəzib, yaşasın.
Çox küskün idi. Çox incitmişdilər. Mahnıları oxunurdu, adı çəkilmirdi. Bəzən baş götürüb getdi bu ölkədən. Sonra qayıtdı. Tarını sındırıb, torpağa basdırdı. Sanki özünü dəfn elədi Şahid müəllim.
BƏHRAM NƏSİBOV. O qədər sakit, o qədər iddiasız adaş idi ki. Gözləri həmişə qəribə bir kədərlə dolu olurdu. "Qarabağ", "Ay qız", "Var gülüşündə", "Şahnaz təsnifi"... (Yeri gəlmişkən bir-iki gün əvvəl bu təsnifin sözlərinin guya başqa bir adam tərəfindən yazıldığı iddia edildi. Özü də TV-lərin birində. Şəxsən mən bir vaxtlar Bəhram müəllimdən yazmış bir adam kimi təkrar edirəm: Bu təsnifin sözləri də Bəhram Nəsibova məxsusdur). Özünün də səsi vardı.
Qəribədir ki, Bəhram müəllim mənim yaddaşımda elə belə də qalıb - sakit, kədərli. "Siz ey ilk eşqimin şahidi dağlar..." Təkcə bu musiqidəki haray bəs edər ki, onun dünyasına heç olmasa uzaqdan baxa biləsən.
RAZİM PAŞAYEV. "Səndən mənə bir ömürlük xatirə, məndən sənə nə qalacaq, bilmirəm". Hə, belə də oldu. Məmməd Arazın sözlərinə yazdığı bu musiqi sanki onun taleyindən "danışır". Razimin bəstələdiyi mahnını ilk dəfə Zeynəb Xanlarova kimi bir insan oxuyub. O zaman hələ Füzulidə yaşayan Razimi vur-tut 17 yaşı verdi. Özü danışırdı:
- Evdə oturmuşdum. Zeynəb xanım oxuyurdu. Birdən "Heç insaf varmı səndə, qəlbi qan edirsən..." Daha heç nə eşitmədim. Qışqıra-qışqıra atılıb-düşürdüm. Məni güc-bəla ilə sakitləşirdilər.
Daha sonra onun mahnılarını demək olar ki, hamı oxudu. "Bilmirəm"i ifa etməyən müğənnimiz az-az olar.
Və Rasim Paşayev qaçqınlıq ömrü yaşadı. İllər boyu bir bəstəkar kimi yox, adi bir insan olaraq mənzil istədi ki, başqa köçkünlər kimi o da ailəsini başına yığsın. Vermədilər.
Bütün evlərin, məclislərin, TV-lərin sakini olan Rasim Paşayev evsiz-eşiksiz öldü... Məzarı nurla dolsun. Allah daşürəkli səlahiyyət sahiblərinin ürəyinə rəhm salsın.
Amma bu gün həyatda olan, yazıb-yaradan bəstəkarımız da var. İxtisasca jurnalist olan RAUF MƏMMƏDOV "Qalmaz belə, qalmaz dünya", "Ağlama, Sevdam" kimi daha neçə onlarla mahnıların müəllifi Rauf. Onun bəstələrini Zeynəb xanım Xanlarova və hər kəs, hər kəs oxuyur.
Hə, əlbəttə, onun da qədrini bilən yoxdur. Səlahiyyətlilər... O səlahiyyətlilər ki, təqdimat məhz onların əlindədir, etməzlər. Elələri təqdim olunur ki...
Rauf da iddiasız insandır. Belə məsələlər onu heç düşündürmür də. Amma bu o demək deyil ki, hər gün, bəli hər gün mahnılarını eşidib, ləzzət alan, feyziyab olan o səlahiyyət sahibləri belə istedadlara qarşı etinasızlıq etsinlər.
On illər boyu unudulmayan bu istedadlı sənət fədailəri (məhz belə deyirəm) həmişə yaşayacaqlar. Onları xalq yaşadacaq. Onlar təmiz, milli Azərbaycan musiqi nümunələri yaradanlardır. "Apardı sellər Saranı", "Girdim yarın bağçasına", "Qaragilə"..."
Hə deyəcəksiniz ki, bu mahnıları müqayisə etmək...
Yox! Müqayisə etmirəm. Xatırladıram. Məni, sizi xatırlayan olmayacaq. Amma adlarını çəkdiyim o istedadlı insanlar unudulmayacaq. Buna görə dedim.

TƏQVİM / ARXİV