Prezident İlham Əliyev: “30 il ərzində işğal altında qalan Laçın şəhərində bizim birgə olmağımız böyük rəmzi məna daşıyır”
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan arasında olan dostluq və qardaşlıq münasibətləri tarixi, mədəni və dini bağlarla möhkəmlənmiş, son illərdə isə bu münasibətlər strateji müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlmişdir. Üç ölkə arasında əməkdaşlıq siyasi, iqtisadi, hərbi və humanitar sahələrdə ildən-ilə güclənir. Mayın 28-də Laçında keçirilən konsertdə Azərbaycan, Türkiyə və Pakistanın qardaşlığı bir daha nümayiş etdirildi. Laçında üç Qardaşın- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Pakistan Prezidenti Asif Əli Zərdarinin görüşü: qələbənin, həmrəyliyin və yeni dövrün simvoludir. Bu tədbir, üç ölkənin dostluq və əməkdaşlığının simvolu olaraq, Laçının işğaldan azad edilməsindən sonra təşkil edilən ilk Müstəqillik Günü tədbiri idi.
Konsertdə Azərbaycan, Türkiyə və Pakistanın bayraqları səhnədə bir araya gətirilərək, üç qardaş ölkənin birliyini və həmrəyliyini simvolizə etdi. Azərbaycanın tanınmış müğənniləri və orkestri tərəfindən ifa olunan mahnılarla zənginləşdirilən proqramda, üç ölkənin musiqi və mədəniyyətləri bir araya gətirildi. Tədbir iştirakçıları, bu birgə tədbirin bölgədəki sülh və sabitlik üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğuladılar.
Bu cür tədbirlər, Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan arasında olan qardaşlıq münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsinə və xalqlar arasında dostluq bağlarının güclənməsinə xidmət edir. Prezident İlham Əliyev 28 may 2025-ci ildə Laçında çıxışında bildirib ki, Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan – üç qardaş ölkə əməkdaşlığı ildən-ilə, gündən-günə gücləndirirlər: “Biz yaxşı günlərdə də, ağır günlərdə də hər zaman bir-birimizin yanındayıq, həmrəylik, dəstək göstəririk. Bu gün ikinci üçtərəfli Zirvə görüşündə bir daha bizim strateji əməkdaşlığımız təsdiqləndi. İşğaldan azad edilmiş Laçında, Şərqi Zəngəzurda iki qardaş ölkənin liderlərinin iştirakı ilə keçirilən bugünkü mərasim Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan birliyinin, qardaşlığının növbəti təzahürüdür”. Üç ölkə bir-birinin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini daim dəstəkləyir. Birgə bəyannamələr və yüksək səviyyəli görüşlər mütəmadi keçirilir (məsələn, Bakı Bəyannaməsi 2021-ci ildə imzalanmışdır). Qlobal və regional məsələlərdə koordinasiyalı mövqelər nümayiş etdirirlər. “Üç Qardaş” adlı birgə hərbi təlimlər keçirilir (ilk dəfə 2021-ci ildə Bakıda). Müdafiə sənayesi sahəsində təcrübə mübadiləsi və birgə layihələr həyata keçirilir. Ticarət dövriyyəsinin artırılması və nəqliyyat-logistika imkanlarının inkişafı üçün layihələr reallaşdırılır (Zəngəzur dəhlizi, Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu və s.). Üçtərəfli iqtisadi forumların keçirilməsi təşviq edilir. Təhsil, elm, mədəniyyət sahələrində birgə proqramlar və tədbirlər həyata keçirilir. Xalqlar arasında qarşılıqlı anlaşma və həmrəylik gücləndirilir. Bu əməkdaşlıq modeli bölgədə sabitlik, təhlükəsizlik və rifahın inkişafına da mühüm töhfələr verir. Üç qardaş ölkə bir çox beynəlxalq platformalarda da bir-birinə güclü dəstək verir.
Laçın şəhəri Azərbaycanın 2020-ci ildəki Vətən müharibəsində əldə etdiyi qələbə nəticəsində azad olunmuşdur. Üç ölkənin liderlərinin burada bir araya gəlməsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə verilən beynəlxalq dəstəyin bariz nümunəsidir. Cənab Prezident çıxşında deyib ki, 30 il ərzində işğal altında qalan Laçın şəhərində bizim birgə olmağımız böyük rəmzi məna daşıyır: “Çünki 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı bizi Türkiyə və Pakistan dəstəkləmişdir. Türkiyənin və Pakistanın dəstəyi bizi ruhlandırırdı, bizə əlavə güc verirdi. Bu böyük siyasi və mənəvi dəstəyə görə biz hər zaman qardaş ölkələrin rəhbərlərinə, qardaş xalqlara minnətdarıq.
Bu gün bizim üçtərəfli əməkdaşlığımızın yeni səhifəsi açılır. Əminəm ki, bu gün müzakirə etdiyimiz məsələlər, əldə edilmiş razılaşmalar bizi bir-birimizə daha da yaxın edəcək”. Bu konsert, eyni zamanda qardaşlıq və həmrəylik mesajı xarkteri daşıyır. Türkiyə və Pakistan daim Azərbaycanın yanında olmuş, xüsusilə də müharibə dövründə və sonrakı bərpa prosesində güclü siyasi və mənəvi dəstək göstərmişlər. Laçında birgə iştirak həm də “bir millət – üç dövlət” konsepsiyasının canlı təcəssümüdür. Bu birlik bölgədə sabitliyin, əməkdaşlığın və yeni geosiyasi nizamın qurulmasında mühüm rol oynayır. Ermənistan və digər regional aktorlar üçün bu mesaj aydın olur: Azərbaycanın yanında təkcə özü deyil, eyni zamanda güclü müttəfiqlər də var. Laçının yenidən qurulması və konsert, tədbir kimi mədəni aksiyalarla canlandırılması, həm də işğaldan sonra həyatın necə qayıtdığını göstərir. Bu da müharibədən sülhə keçid prosesinin vacib mərhələsidir.
Bu üç ölkənin qardaşlığı sadəcə sözlə deyil, tarixi, strateji və mənəvi bağlarla möhkəmlənmiş bir birlikdir. Bu birlik: sülh və sabitlik gətirir, ədalət və haqqa dayanan siyasətə əsaslanır, ortaq dəyərləri, mədəniyyəti və gələcək vizyonu paylaşır. Prezident İlham Əliyev çıxışının sonunda “Yaşasın Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan birliyi və qardaşlığı!” şüarını bildirmişdir: “Mən bir daha Türkiyə Prezidenti, əziz qardaşım Rəcəb Tayyib Ərdoğana, Pakistanın Baş naziri, əziz qardaşım Məhəmməd Şahbaz Şərifə və onlarla bərabər gəlmiş bütün qonaqlara “Xoş gəlmisiniz!” deyirəm. Laçınlıları ürəkdən salamlayıram. Allah səmamızı, yolumuzu həmişə açıq eləsin. Qələbə bizimlədir və bizimlə olacaq”. Müasir dövrün çağırışlarına qarşı bu cür həmrəylik nümunələri xalqlarımıza güc verir, bölgəmizə isə ümid və inkişaf vəd edir. Bir millət – üç dövlət! Qardaşlıq əbədi, birlik sarsılmazdır!
Dünya siyasətində hər zaman öz maraqları naminə hərəkət edən dövlətlər arasında dostluq münasibətləri nadir hallarda möhkəm olur. Lakin Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan bu mənada bir istisnadır. Bu üç ölkənin münasibətləri təkcə siyasi maraqlara deyil, ortaq tarixə, mədəniyyətə, dini və mənəvi bağlara, ən əsası isə xalqlar arasında dərin qardaşlığa söykənir. Bugünkü geosiyasi şərtlər fonunda bu birliyin daha da güclənməsi regionda sabitlik, əməkdaşlıq və inkişaf üçün mühüm zəmin yaradır.

Zenfira Nurullayeva

Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin xor ixtisası üzrə müəllimi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi