29 Oktyabr 2025 09:54
58
MARAQLI

Hindular və türklər: qədim qohumluğun izləri 

Hindular və türklər fərqli xalqlar, fərqli qitələrin sakinləridir. Lakin elm adamları bu iki etnos arasında maraqlı oxşarlıqların mövcud olduğunu sübut edirlər.

Əvvəla, həm hinduların, həm də türklərin tarixi kökü  köçəriliklə bağlıdır. İddialara görə min illər öncə hinduların əcdadları Asiyadan qalxaraq Sibir və Altay bölgələrinə köç etmiş, sonralar isə zaman-zaman Berinq boğazı üzərindən Amerika qitəsinə yol almışlar. Boğaz su altında qaldıqdan sonra bu əlaqələr itmiş və onlar bir daha Altaya qayıda bilməmişlər. Lakin yollar kəsilsə də, genetik izlər hələ də yaşamaqdadır. 

Müasir genetik tədqiqatlar göstərir ki, Amerika  hindularında “Q1” adlandırılan haploqrup üstünlük təşkil edir. Bu genetik iz indiki Sibir türkləri sayılan hantılar, mansilər, yakutlar və şorlar arasında da geniş yayılmışdır. Digər hindu haploqrupu - “C2” ilə işarələnənlər isə Asiya xalqları, o cümlədən türklər arasında daha çox rast gəlinir.

Bu doğmalıq yalnız genetik deyil, dil və mədəniyət səviyəsində də müşahidə olunur. Məsələn, maya və keçua dillərindəki bəzi sözlər türk dili ilə heyrətamiz  dərəcədə oxşardır. Onlar türk dilində ağa - “aak”, qana - “kaan”, içməyə - “içu” deyirlər. 
Eləcə də məsələn, qurbağaya “baka”, ikiyə “ike”, göyə (səma) “gök”, ataya “tata” deyirlər. Təbii ki, bu cür təməl sözlər heç də təsadüfən eyni ola bilməzdi. 

Hətta qədim asteklərin özlərinə verdiyi ad - Akçilan (“ağ ilan”) da türkcəmizdəki anlamla tam üst-üstə düşür.
XVI əsr səyyahları da bu yaxınlıqdan çox yazıblar. İngilis səyyahı Con Cosselin qeyd edirdi ki, Amerika hindularının, xüsusilə də siu tayfalarının geyimi, davranışı və danışığı “türkcə danışan tatarları” xatırladır.

Hindular da türklər kimi öz mənşələrini totem heyvanlarla, məsələn, canavarla bağlayırlar.

Eləcə də türklər kimi, hindular da təbiət ruhlarına, ölən əcdadların və digər mənəvi varlıqların mövcudluğuna inanırlar. Onlarla əlaqə qurmaq üçün şamanlardan istifadə edirlər. 

Və nəhayət, hindu çöl evləri ilə türk yurtalarının bənzərliyi hər iki xalqın eyni mənşədən gəlməyinə və eyni məişəti, ənənələri bölüşdüynə tutarlı sübutdur. 

Murad Köhnəqala