Sevgi ilahi bir hissdir. Hər bir insanın ürəyində, canında ruhunda bu hiss yaşayır. Leyli və Məcnunu yada salın. «Eşqdir mehrabı uca göylərin, Eşqsiz ey dünya nədir dəyərin» deyən dahi Nizamiidən tutmuş bu gün Azərbaycanın ən gənc şairinə qədər poeziyada onlarla, yüzlərlə sevgi səhifələri açılıb. Amma Məhəmməd Füzulinin timsalında eşqin, məhəbbətin ən zirvə nöqiəsi fəth olundu. Onun məhəbbət konsepsiyası dünyanı eşq vasitəsilə dərkidir və təbii ki, onun məhəbbət şeirləri təkcə iki insanın münasibətini əks etdirmir, onqun qəzəllərində sevgi dünyəvi bir hissdir. «Candan çıxarıb həvayi-eşqi, Tərk eyləməzəm bəlayi eşqi»-mənim fikrimcə, bu misralar bütün Azərbaycan poeziyasının sevgi yolunu işıqlandırır. Çoxlu misallar da gətirə bilərəm. Amma buna ehtiyac hiss etmirəm. Amma bu fikri nəzərə çarpdırım ki, müasir dövrdə sevgi münasibətləri nə qədər yeniləşsə də, öz ali məzmununu qoruyur, hifz edir.Əbülfət Mədətoğlunun sevgi şeirləri də məhz bir insanın sevgi yolunda çəkdiyi əzabları, eşqin qəmini, vüsal həsrətini, ayrılıqdan doğan hissiyyatları və ümumən, sevginin insan həyatında necə önəmli bir rol oynadığını, insanı daim müqəddəs hisslərlə yaşamağa, mənəvi ucalığa səsləməsinə çağırır. Hansı hissləri təlqin edir Əbülfət Mədətoğlu?

1.Sevg şeirləri iki atribut-iki şəxs-«MƏN və SƏN» münasibətləri üzərində qurulur. MƏN-aşiqdir, SƏN –sevilən qadın. Biz çoxlu sevgi şeirləri oxumuşuq ki, orada «MƏN» aparıcıdır. Əbülfət isə «SƏN»i –sevilən qadını ruhunun Tanrısı hesab edir:

Qeyd edim ki,Əbülfətin bir çox şeirlərində Qadına olan bu yüksək, mən deyərdim, intellekt səviyyəli bu münasibət dərin sevgidən irəli gəlir. Təbii ki, bu tipli şeirlər onun qəmli şeirlərindən kəmiyyətcə azlıq təşkil edir. Amma bizi inandırır ki: «O mənim həyatımda, Günümdə, anımdadı. Atdığım hər addımda, Damarda qanımdadı. Nəşəmdi, ahımdı o, Sevgim günahımdı O. Yerdə Allahımdı O, Ölüncə yanımdadv».

2.Əbülfət həm də tənhalıq şairidir. Onun hətta kədərin güc gəldiyi şeirlərində də tənhalıq, təklik motivləri ilə qarşılaşırsan. Elə bil ki, bu şeirlərotaqdan bayıra çıxmayan, yalnız sevgilisinin xəyalı ilə yaşayan bir insanın öz içinə məhkuümluğu kimi nəzərə çarpır. Amma bu tənhalığın bir elə qorxusu yoxdur. Bu tənhalıqda lirik qəhrəman «Ürəyimə əkirəm, Bir də göz yaşlarımı» etiraf ilə sevdiyi qadına üz tutur. Bu tənhalıqda qollar da, çiyinlər də, əllər də əzaba tuş gədir: «Gecənin ağırlığı Yükdü çiyinlərimə. Bu ağırlıq duman tək Çökdü!-Çiyinlərimə».

3. Onun sevgi şeirlərində ayrı-ayrı obrazlar da diqqətdən yayınmır.Məncə, bu da təbiidir- Axşam, Yuxu, Gecə, Şəkil, Səs, Sükut, Məktub onun sevgi şeirlərində ovqat, hal-vəziyyət mənalarına yardımçı olur.Məncə, bu obrazlardan məqsədə müvafiq istifadə edəndə sevən insanın mənəvi aləminə yol tapırıq, onun əzablarını duyuruq. Məsələn, «Yuxu» silsiləli şeirlərdə şairin metaforik düşüncə tərzi ilə qarşılaşırıq. Ümumiyyətlə, Əbülfət bədii təsvir vasitələrindən məharətlə istifədə edir.

4. Əbülfət Mədətoğlu «ürək dililə danışan şairdir». Vaxtilə bu ifadə unudulmaz şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə Nəriman Həsənzadə haqqında söyləmişdi. Mən də ifadəni Əbüləft barədə deyə bilərəm. Yuxarıda sadaladığım və Əbülfətin şeirlərinə səpələn ayrı-ayrı obrazlar əslində, maddi, fiziki, coğrafi mahiyyət daşıyır. Amma ÜRƏK obrazı, mən deyərdim, Əbülfətin bütün şeirlərinin mənəvıi qəhrəmanına çevrilir. Deyərdim ki, onun bütün sevgi şeirlərndə Əbülfətin özü yox, onun ürəyi danışır. O deytr ki: «Ürəyimin şəklini Özümlə gəzdirirəm». O, həmin şəklə ürək kimi baxır. Bəzən ürəçyi onu incidir:» «Ağrıyan ürəyimi Bükmüşəm mən dəsmala…Ürəyimlə bərabər-hopubdu qəm dəsmala». Amma bu ürək bəzən məktuba da dönür: «Məktub tək ürəyimi Açıb sənə oxudum. Düşündüm-ÜRƏYİMİ- Ürəyinə toxudum». O, başqa bir şeirində sevdiyi qadına üz tutub deyir ki:

5.Əbülfətin sevgi şeirlərində ÜRƏK təbiətlə ünsiyyətdədir. Təbiət və onun atributları bu şeirlərdə sevgi duyğularının çiçəklə, yarpaqla, şehlə, tumurcuqla necə doğmalaşdığınıf, biri-birini tamamlamasını aşkara çıxarır. Məsələn, onun «Bu mənəm» şeirinə diqqət yetirək:

Bu şeirdəki cinaslı qavfiyələrə də diqqət yetirin. Amma şeirin əsas məziyyəti insan ürəyi və istəyi ilə təbiət arasında üzvi bir ünsiyyətin yaranmasıdır. Ümumiyyətlə, Azərbaycan şeirində İnsan-Təbiət vəhdəti həmişə gözəl şeirlərin yaranmasına səbəb olub. Çünki, insan da təbiətin ayrılmaz bir parçasıdır.

6. Çox danışmaq olar Əbülfət Mədətoğlunun sevgi şeirləri barədə. Bu sevgi şeirlərinin hər biri yaşanılan duyğuları ifadə edir. Yalan yoxdu. Qoy Əbülfət bu yolda axtarışlarını davam etdirsin.

Məncə, bu şeir Əbülfətin bütün yaşantılarını reallıqla əks etdirir.

«Bir qadına» şeirlər kitabına Xalq yazıçısı Elçin dəyərli bir söz yazıb. O, Əbülfətin sevgi şeirlərindəki Kədər obrazına da yeni məna verib. Yazır ki: «Şairin lirik qəhrəmanının ifadə etdiyi kədərin bədii-estetik səviyyəsi göstərir ki, həmin qəhrəman obrazlar dünyasının sakinidir, o, özünüifadəsi ilə özünü orijinal bədii surət səviyyəsinə qaldıra bili rvə çox təmtəraqlı olmasa da deyərdim ki, oxucunun qəlbinə yol tapır. Ymumiyyətlə, həmin məqalədə Elçin müəllim Əbülfətin şeirlərindəki Kədəri kəşf edir. Sonra Elçin msüəllim bülfətin ayrı-ayrı şeirlərindəki təkrarsız obrazlı ifadələrə diqqət yönəldir.