“ALIN ...A ! YANA-YANA QALIN A…! MƏN SOVET VƏTƏNDAŞIYAM !
İdeya korafəhmliyi sağalmaz xəstəlikdir
Sovetlər dönəmində rayonlarımızdan birində sosialist ideyalarına sonsuz məhəbbətlə itaətkarlıq göstərmiş yaşlı bir ağsaqqal varmış. Sosializmə nə qədər bağlı olduğunu yatdığı evin divarlarından asdığı portretlərlə də nümayiş etdiribmiş... Divarların birindən dahi rəhbəri Karl Marksın, o birindən Fredrix Engelsin, digər tərəfdən Vladimir İliç Leninin, dördüncü divardan isə İosif Stalinin portretlərini asıbmış.
Günlərin birində bütün ömrünü sosializm ideyalarına həsr etmiş yaşlı qoca yorğan-döşəyə düşür və bu vəfasız dünyadan nakam köçmək istəmir, son istəyi ürəyində qalmasın deyə, oğlanlarını yatdığı çarpayının ətrafına toplayır.
- Övladlarım, mənim artıq son nəfəsimdir, istəyirəm, son sözlərimi eşidib, son vəsiyyətimə əməl edəsiniz. Uşaqların üzünə xoş bir təbəssüm qonur, fikirləşirlər ki, bütün ömrü yüksək vəzifələrdə keçən atalarının övladları üçün gizli bir saxlancı, qır-qızılı var və indi onun yerini deyəcək.
- Mən bütün ömrümü Sovet hökümətinin çiçəklənməsinə həsr etmişəm. Sağ olsun, hökümət də əməyimi itirməyib, yüksək də qiymətləndirib, orden və medallarım var. İndi son nəfəsimdir, istəyirəm, Sovet hökümətinə, sosializm ideyalarına sədaqətimi dəfnimə gələn hər bir insan eşitsin və bilsin.
Qocanın üz-gözü işıqlandı, odlu-alovlu çıxışları yadına düşdü, Sovet hökümətinə məhəbbəti yadına düşdü.
- Canımı tapşırıram, siz heç vaxt bir sözümü iki etməyibsiniz, son arzumu da yerinə yetirin, yatağımın yönünü Marksın şəklinə tərəf çevirin.
Bütün ömrü yüksək vəzifələrdə keçmiş atalarından var-dövlət vəsiyyəti əvəzinə bu arzunu eşidəndə təəccüblə bir-birinin üzünə baxdılar. Son nəfəsində atalarının bu istəyi bütün ümidlərini daşa çaldı, qol-qanadlarını qırdı. Onsuz da ağır olan, bu sözlərdən sonra daşınmaz yükə çevrilən kravatı güc-bəla ilə Marksın portreti vurulmuş divara sarı çevirdilər.
Aradan bir az keçir, qoca yenə oğlanlarına üz tutur:
- Uşaqlar, kravatın yönünü Engelsin şəklini vurduğum divara sarı çevirin. Uşaqlar bu vəsiyyətə də əməl edir, dəmir çarpayını güc-bəla ilə fırlayıb, çarpayının yönünü indi də Engelsin portretinə tərəf çevirirlər.
Bir müddət də keçir, ağır-ağır nəfər alan qocanın zəif səsi gəlir:
- Oğlanlarım, məni Leninin şəklinə tərəf çevirin.
Uşaqlar yenə ağır kravatı köhnə, qırıq-sökük döşəmənin üstü ilə Leninin şəklinə tərəf fırlayırlar.
Yenə araya dərin sükut çökür. Bir müddət keçir, sükutu qocanın “əmri” pozur, sanki tribunadadır, zəif, güclə eşidiləcək səslə:
- Məni Stalinə tərəf çevirin.
Yenə ağır dəmir kravatı köhnə taxta döşəmənin üzəri ilə, əziyyətlə Stalinin şəklinə sarı çevirirlər.
Beləliklə, gecə keçir, uşaqlar da atalarının əmri ilə dəmir kravatı dörd divar səmtində fırlatmaqdan əldən düşürlər.
Bu çək-çevir, bu fırlatmalar uşaqları əldən salır, axırda uşaqların ən kiçiyi, saqqallı sonbeşik dözmür:
- Ay ata, bu ağır kravat bizi əldən saldı, onu bu dörd şəkil arasında fırlatmaqdan öldük, sən canını tapşırır, biz bilirik, hara lazımdır, ora da çevirəcəyik …
Allah heç kimə göstərməsin, hər cür xəstəliyin dərmanı var, ideya korafəhmliyindən başqa, elə ki, tutuldun, bu dünyada, elə axirətdə də o qoca kimi fır-fır fırlanacaqsan…
Vaqif TANRIVERDİYEV
Gəncə