I Hissə: Çırağı sönmüş dua

Səssizliyin bir cızıltısı var içimdə —
yanmayan,
amma hələ də tüstüləyən
bir dua kimi.
Gecənin qaranlığına deyil,
öz içimdəki qaranlığa
çırağımı yandırmışdım.
İndi o çıraq —
baxışınla oynayan bir kölgədir,
ağlınla tutula bilməyən
bir səs.
Mən getmirəm —
gedilməyən bir yerə çağrılmışam.
Orada yollar əyri deyil,
açıq da deyil.
Sadəcə yoxdurlar.
Sən özünə bax,
yol ordadır.
Çırağımı sənə tapşırıram,
amma unutma:
çıraq yalnız
yanmaq üçün var.
İşıq vermək — onun işi...
Əgər sən onu tutmaq istəsən,
yanarsan.
Əgər uzaqdan baxsan,
yanan sən olmazsan.
Umudumu sənə tapşırıram.
Bu, bir varislik deyil.
Bu —
içimdən keçən
bir işığın
səndə dayanmasıdır.
Səni ümidə tapşırıram.
Çünki ümid
dünyada təkcə
insanın Tanrıya bənzər halıdır.
Qorxunu içində saxla,
amma onu adla çağırma.
Çünki ad verilmiş qorxu
dua olmağı unudar.
Gəlmə arxamca...
bu yol —
sözlərin dayandığı,
hisslərin soyunduğu,
və ruhun
öz gözünü açdığı
bir keçiddir.
Mən yola çıxarkən
qapını açmadım —
çünki bu yol
qapıdan deyil,
içindən keçir.

II Hissə: Qovulmuş mələyin ağrısı

Bir gölün kənarında ağlayan mələk var.
Heç kimin duymadığı bir sızıltı ilə
suda əksini deyil,
qədərini izləyir.
Paltarı oğurlanıb,
və o, saçlarına bürünüb —
çılpaq bir həqiqət kimi
dünya qarşısında dayanır.
Hicabını itirmiş bir günahkardır,
amma günah onun deyil.
Günah — onu yıxan baxışların içində gizlidir.
Mələk ağlayır —
ağlayışında nə göz yaşı var, nə səs.
Çünki onun səsi,
Tanrının qulağına catır.
İndi onun danışığı
suda dolaşan bir titrəyişdir,
göl kənarındakı
daşların arasında gizlənən bir dua.
O mələk
bütün bacılarını itirib.
Göyərçin cildində uçur
bir göydən o biri göyə —
hər qanad çırpışı
bir iz,
bir iz — bir xatirə,
bir xatirə — bir həsrət.
O, Tanrının unudulmuş əmrini axtarır.
Qovulduğu yer cənnət deyil —
cənnətin çöldəki kölgəsidir.
Onun ağrısı təkcə yerə düşmək deyil,
göydə unudulmaqdır.
Və sən…
əgər bir gün suda öz əksini görməzsənsə,
bil ki, mələk
səni yadında saxlayır,
və əksin onun göz yaşlarına qarışıb.
Sənin adın
onun dua dəftərindədir.
Arxamca gəlmə...
çünki mən də onunla görüşə gedirəm.
Yıxılmışların
və yenidən doğulmaq istəyənlərin
məclisinə çağrılmışam.
O məclis bir göl kənarında qurulacaq —
və bütün mələklər
suyun səthində
öz itirilmiş adlarını yazacaqlar.
Kiminki adı suda qalarsa,
o bağışlanacaq.
Kiminki adını su udarsa,
o — unudulacaq.

III Hissə: Qara daş və şirrin ağırlığı

Səmada bir quş var,
gündə yüz yol başımızın üstündən keçir.
Heç nə demir.
Heç yerə qonmur.
Sadəcə ucur…
sanki vaxtın içindən bir xatirə kimi
üzərimizə kölgə salır.
Onun caynağında bir qara daş var —
nə atır, nə buraxır,
nə də istədiyindən əl çəkir.
O daş —
nə sadə bir daşdır,
nə də adi bir yük.
O, unutduğumuz bir yemin qalığıdır.
Bir zamanlar deyilmiş bir söz,
yerinə yetirilməmiş bir dua,
açılmamış bir niyyət…
və ya
gözlərimizin içində gizlənmiş
amma dillənməmiş bir etiraf.
Quş uçur —
uçduqca daş ağırlaşır.
Çünki hər uçuşda
daha bir insan
öz yükünü ona tapşırır.
O quş Tanrı tərəfindən qovulmayıb —
Tanrının susqunluğuna buraxılıb.
O, nə mələkdir, nə də şeytan.
O, xatirələrin canlanmış halıdır.
Bütöv bir hafizə
caynaq formasında göydə uçur.
O daşı daşıyan quşun
bir istəyi var:
onu yerə qoymaq.
Amma qorxur.
Çünki o daş yerə düşsə,
yer dagılar,
və unutduğumuz hər şey
bir-bir üstümüzə yağar.
Bəlkə sən o quşun səsini eşitmisən.
O, səssiz danışır —
yalnız vicdanı oyanmış olanlar
onu duya bilir.
Hər nəfəs aldığında
o quşun qanad çırpıntısı
ciyərində bir ah kimi səslənir.
Sən o daşın sahibisənsə,
bunu bilməyə bilərsən —
çünki sirr daşıyan
çox vaxt öz sirrindən xəbərsiz olur.
Daş danışmır,
amma daşıyan zamanla dəyişir.
Və mən…
mən o quşu yuxumda görmüşəm.
O mənə baxıb dedi:
“Sən hələ öz yükünü tanımırsan.”

IV Hissə: Simurqun Çağırışı

Mən indi səhradayam,
amma bu, torpaqlı səhrə deyil —
ruh səhrəsidir.
Burada addım atmırsan,
burada səndən keçirsən.
Qəf dağı göründü,
nə xəritədə var,
nə dildə.
Onu yalnız özünə doğru yürüyənlər görə bilir.
Dağın zirvəsində
bir tək quş dayanıb —
amma quş deyil o:
hər quşun cizgilərindən toxunmuş
bir həqiqət varlığıdır.
Simurq çağırır...
amma çağırışı eşitmək üçün
əvvəl öz səsini itirməlisən.
O, adla səslənmir.
O, qəlbində açılmış bir səssizlikdən
öz-özünə danışır.
Mən Simurqun gözlərinə baxanda
özümü görmədim.
Çünki artıq mən yox idim.
Mənliyi dənizdə əriyən duz tək
səssizcə çəkildiyi bir an vardı.
Simurq mənə baxmadı,
o məni baxmağa çağırdı.
Mən isə baxa bilmədim —
çünki görmək üçün göz yox,
yoxa çevrilmiş könül lazımdır.
Simurqun qanadları
yerlə göy arasında yazılmış
bir dua kimi açılırdı.
Onun hər tükü
bir sirrin səsini saxlayırdı.
O tükə toxunsaydım,
bütün unudulanları
yenidən xatırlayardım.
Onunla danışmadım.
Söz yox idi orada.
Çünki artıq söz
Tanrının içində səslənirdi.
Mənə qayıdış təklif olunmadı.
Çünki qayıdış —
sənin kiməsə bənzədiyin yerdə olur.
Mən isə artıq heç kimə bənzəmirdim.
Yalnız özümə.
Mən Simurqa çevrildim,
ya da
Simurq mənə çevrildi.
Bunu bilmək mümkün deyil —
çünki birlik olanda fərq olmur.

Epiloq: Sözlərin bitdiyi yerdə

Burdan sonra
nə səs var,
nə də söz.
Çünki sözlər
Tanrıya yaxınlaşdıqca
özlərini unudar.
Burdan sonra
gediş yoxdur —
çünki gedən də,
gedilən də
yox olmuşdur.
Burdan sonra
duanın özü dua etmir,
çünki
sənə lazım olan
artıq istəyin deyil,
varlığın özüdür.
Kim harada dayandısa,
orada tapacaq
öz Simurqunu,
öz daşını,
öz mələyini.
Çünki Tanrı
səni axtarmaz,
sən Onu axtardıqca
özünü taparsan.
Əgər hələ də yoldasan,
sevin:
çünki yol var.
Əgər itibsənsə,
yenə sevin:
çünki itmək
tapılmaq üçün var.
Əgər sükut gəlibsə,
onu dinlə:
bəlkə də bu dəfə
Tanrı səni susaraq çağırır.
 

Ədalət Qarabulud.