İŞĞALIN BƏDƏLİ - Seyfəddin Altaylı yazır

SEYFƏDDİN ALTAYLI
96019 | 2020-12-11 18:10

“İnsanın qanı heç nə ilə ölçülə bilməz!”

 

 

İşğal, lüğətdə bir yeri ələ keçirmə, mənimsəmə kimi izah edilib. Bəşəriyyət tarix boyu işğallarla, müharibələrlə üzləşib.

Yaradılan varlıqlar arasında ən vəhşi olan təəssüf ki, insandır. İki aslan, iki qaplan və ya özgə heyvanlar bir-biriylə dalaşanda biri görəndə ki, gücü qarşıdakına çatmayacaq, məğlubiyyəti qəbul edib qaçdıqda qalib gələn ardınca bir neçə addım atır, sonra başını buraxır. Ancaq bəzi heyvanlar vardır ki, məsələn, köpəklər biri məğlub oldumu, qalib gələn onu öldürənə kimi didib-tökür. Bəzi millətlərin xisləti də eynilə itlərə oxşayır.

Hay deyilən bu millət isə itdən də betərdir. Onların üzünü Xocalı Soyqırımında bütün dünya gördü. Körpə uşaqları dəmir borunun içinə doldurub iki tərəfdən də ağzını bağlayıb onları orda havasız qoyub öldürmək və ya balaca uşaqlara güllə atmaq, qocaları qanına qəltan eləmək, diri-diri yandırmaq, arxasına qaynar samovarı bağlayıb qaçmasını istəmək... hansını deyəsən...

Bir xalqın millət olması üçün müəyyən prinsiplər tələb olunur. O millətə məxsus şəxslər uzun zamanlar ərzində bir yerdə yaşamalı, eyni avtoritetə, eyni hüquqi nizama tabe olmalı, kifayət qədər saya malik olmalı, bir vətən coğrafiyasında yaşamalı, mədəni birliyi olmalı, eyni mənəvi təmayüllərə malik olmalı, tarixi çağlar içində tayfalar birliyi yaratmalı, milli rəmzi olmalıdır.

Hay deyilən bu qaraçılar isə tarix boyu bir dövlətə, vətən deyilən bir coğrafiyaya, eyni avtoritetə, hüquqi nizama, tayfalar birliyinə malik olmayıblar. Tarix boyu onun-bunun boyunduruğu altında yaşayıblar, ona görə özlərinə məxsus nə bir musiqiləri, nə bir düzgün mətbəxləri vardır.

Azərbaycan 1813-cü ildən başlayaraq rusların həyata keçirdiyi xüsusi imperialist siyasətlə üzləşmiş, ulu vətəni ikiyə bölünmüş, bölünən vətəni dəfələrlə təkrar bölünmüş və hay adlı bu qaraçı xalqa, özgələrinə bağışlanmışdır.

Haylar rusdan güc alıb, "arxalı köpək qurd basar" misalı, Azərbaycan türklərini 19-cu yüzildən başlayaraq dədə-baba torpaqlarından qətliamlar törədərək çıxarmış, onlarla da kifayətlənməmiş və 1988-ci ildən başlayaraq yenə ruslardan dəstək görüb soyqırımlar, qətliamlar törətmişdir. Məsum qocaları, dinc əhalini, qadını, uşağı qətlə yetirdiyi zaman da qürrələnmiş və özünü div aynasında görmüş, basılmaz bir orduya malik olduğunu zənn etmiş, öz-özlərinə miflər yaratmışdır. Millət anlayışına yiyələnmədiyinə görə də işğal etdiyi torpaqlarda vandalizmin ən qəlizini həyata keçirmiş, evləri, məbədləri, qəbristanlıqları darmadağın etmişdir. Bunların tamamı insanlığa edilmiş cinayətdir və əsla bağışlana bilməz... əlbəttə, o qanan, sözün əsl mənasında, millət olmuş xalqlar üçündür...

Daha öncə də Cənab Prezidentimiz İlham Əliyevə ünvanladığım bir açıq məktubda öz fikrimi dilə gətirmişdim. Burada həmin fikirlərimi təkmilləşdirərək sadalamaq istəyirəm.

Hayların öz adamları dəfələrlə bəyanatlar yayaraq Azərbaycanın 50 milyard dollar təzminat tələb edə biləcəyini dilə gətirmişdir. Millətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Bağçalı da onların ödəməli olacağı təzminatı verəcək qədər pulları olmadığına görə Zəngəzur koridorunu təzminat üçün vermələri məsələsini dilləndirmişdir.

Məsələ sadəcə olaraq dağıdılmış kəndlər, şəhərlər, məbədlərdən ibarət deyildir. Azərbaycan ordusu hayların yaşadığı yerə hücum çəkmədi, onların oğul-uşağını, qocasını-qadınını güllələmədi, kilsələrini, qəbristanlıqlarını dağıtmadı. Haylar otuz ilə yaxın bir zamanda işğal etdikləri Azərbaycan torpaqlarını mənimsədilər, bütün mədəniyyət abidələrini məhv etdilər. Bununla kifayətlənməyib iştahları qudurub daha artıq torpaq işğal etmək sevdasına düşdülər, ancaq bilmədilər ki, 1990-cı illərin körpüsünün altından çox sular axıb-gedib. Azərbaycan ordusu ayağa durdu və Məhmətçiklər tarix yazıb qaraçı haylara ağızlarının payını verdilər.

Təzminat məsələsinə gəldikdə... Kəndlərə, şəhərlərə vurulan maddi ziyan 50 milyard dollar ola bilər, ancaq 2783 şəhidimizin, 1988-ci ildən başlayaraq qətlə yetirilən insanlarımızın, Xocalı Soyqırımında həlak olanların qanının bahası nə olacaq?! Şikəst qalmış, əlil olmuş qazilərimizin ömürlük çəkəcəkləri iztirabın əvəzi nə olacaq?! Hayları müqəddəs vətəndən çıxarmaq üçün atılan güllələr, bombalar, satın alınan silah-sursatlar, texnikaların cəriməsini kim çəkəcək bəs?

Bütün bunları nəzərə alaraq hər bir şəhidimiz üçün haylar 8 milyard avro ödəməlidir, çünki bir insanın həyatının bahası milyardlarla ölçülə bilməz, insan dünyaya bir dəfə gəlir. Satın alınan texnikaların, silah-sursatların, haylara tullanan raketlərin, bombaların, güllələrin tamamı onların kürəyindən çıxarılmalıdır. Haylar və onları dəstəkləyənlər bunların əvəzini Azərbaycana ödəməlidir. Bunları ödəyəcək pulları yoxdursa İrəvanın sərhədindən qərbə doğru 20 kilometr məsafəyə qədər olan bütün torpaqlar Azərbaycana təhvil vərilməli və haylar o torpaqlardan rədd olub getməlidir. Gedib indilik paytaxtlarını Gümrüyə salsınlar və bir müddət yaşasınlar, yaşaya bilərlərsə əlbəttə. İrəvanın qərbindən Türkiyənin Alican körpüsünə kimi olan yerlər tamamilə boşaldılmalıdır.

Hər bir şeyin əvəzi, bədəli vardır. Şəhidlərimizin, qazilərimizin, dinc vətəndaşlarımızın nahaq yerə tökülən qanlarının, dağıdılan kəndlərimizin, şəhərlərimizin, mədəniyyət abidələrimizin simvolik əvəzi yuxarıda sadaladıqlarımdır. Bizim yerimizə ayrı bir ölkə olsaydı, məsələn, Fransa kimi, bir dənə də keçi başı tutan hayı yaşatmaz, qırıb axırına çıxardılar.

Ankara, altaylı[email protected]

TƏQVİM / ARXİV