Deməli, belə. Rusiya Zəngəzur dəhlizi keçəcək ərazini, yəni İran-Ermənistan sərhədini nəzarətə götürüb. Bu da İranı bərk narahat edir. Əslində bunun çox səbəbi var, amma bir-ikisini deyə bilərik.
İran əvvəllər həm Azərbaycandan, həm işğal altında olan ərazilərdən, həm də Ermənistandan tranzit kimi istifadə edib Avropada narkotika bazarını ələ keçirmişdi. Müzəffər ordumuz Qarabağı işğaldan azad edəndən sonra bu yol İranın əlindən çıxdı.
Sərhəd Xidmətinin, Daxili İşlər Nazirliyinin, Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin və Gömrük Komitəsinin gərgin əməyi sayəsində İran artıq Azərbaycandan da tranzit yol kimi istifadə edə bilmir. Düzdür, ara-sıra buna cəhd edir, amma hüquq-mühafizə orqanlarının sayıqlığı nəticəsində qarşısı alınır.
Bildiyiniz kimi, İranda narkotika alverçilərini edam edirlər. Amma necə olur ki, İranın o başından Azərbaycan sərhədinə narkotik daşıyanlar, Azərbaycana narkotik keçirənlər həbs olunduqdan sonra ekstradisiya edilirlər. Amma İranda onlar cəzalarının ardını çəkmirlər. Keçəndən üç-dörd ay sonra yenidən Azərbaycana narkotik keçirməyə cəhd göstərirlər və yenidən həbs olunurlar, geri qaytarılırlar və yenidən İranda azad olunurlar. Çünki həmin adamlar dövlət sifarişini yerinə yetirirlər, onları da İranın xüsusi xidmət orqanları mühafizə edir.
İndi məsələ qəlizləşib, Azərbaycan tərəfi narkoticarətlə məşğul olan İran vətəndaşlarını daha İrana ekstradisiya etmir.
İranın Avropaya yeganə yolu Ermənistandan keçir ki, o yol da Rusiya hərbçiləri tərəfindən nəzarətə götürülüb. Beləliklə, bütün yollar qapanıb.
Əli narkotikdən üzülən İran son illər daha güclü bir narkotikə əl atıb – bu da din tüccarlarıdır. Din tüccarları vasitəsilə Azərbaycanda sabitliyi pozmağa, xalqı parçalamağa çalışır. Bununla təkcə müvafiq icra hakimiyyətləri yox, ictimaiyyət də mübarizə aparmalıdır.
İranın nə şiəliyə, nə də müsəlmanlığa dəxli yoxdur. Müsəlman dövləti, özü də şiə məscidlərimizi, dini abidələrimizi dağıdan, məscidlərdə donuz saxlayan, əhalisinin 80 faizindən çoxu şiə olan dövlətin torpaqlarını işğal altında saxlayan Ermənistana havadarlıq etməz.
Çox təəssüf ki, bunu cahillər başa düşmür və sosial şəbəkələri ələ keçirib İranı təbliğ edir, bu ölkənin əleyhinə bircə cümlə yazan ziyalıları da topa tutur, təhqir edir, söyür və sair və ilaxır.
Zəngəzur dəhlizinin rusların nəzarəti altına keçməsində İranı narahat edən səbəblərdən biri də daha Ermənistana istədiyi qədər silah-sursat göndərə bilməyəcəyi qorxusudur. Düzdür, bu məsələdə Rusiyaya çox da etibar etmək olmaz, amma hər halda…
Bundan başqa, Ermənistanın bütün dövlət sərhədlərinə ruslar nəzarət edir, yəni erməni sərhədçi görə bilməzsən.
Hələ Sabir bir əsrdən də xeyli əvvəl yazırdı:
Ağladıqca kişi qeyrətsiz olur,
Necə ki ağladı İran oldu…